De beschadiging van je rug heeft al weer vele jaren geleden plaatsgevonden. Maar vandaag de dag is een verandering van weer, een ongelukkige aanraking of beweging voldoende om je te laten huiveren. In veel van dergelijke gevallen heeft zich in het zenuwstelsel een pijngeheugen ontwikkelt dat gekoppeld is aan specifieke, vaak kleine gebeurtenissen en als die zich voordoen een chronische pijn oproepen. Lees hier hoe zo’n pijngeheugen ontstaat, hoe het zich manifesteert, hoe het kan worden voorkomen en wat de mogelijkheden zijn om dit geheugen te wissen.
Pijn kan geleerd worden
Hoe vreemd het ook mag klinken, pijn kun je leren – of liever gezegd ons lichaam kan pijn leren. Ongeveer tweederde van de mensen in Europa lijdt minstens één keer per week pijn. Daarbij doet chronische pijn zich het meeste voor. Op het Duitse pijncongres werd pijn vanwege de actualiteit daarom niet langer alleen als een symptoom gezien, maar als een afzonderlijke ziekte beschouwd en behandeld. In dit verband daarmee speelt het feit dat is vastgesteld dat hersencellen in de loop van de tijd een zogenaamd pijngeheugen kunnen ontwikkelen.
Als pijn gedurende een langere tijd aanwezig blijft zonder behandeld te worden, dan worden de zenuwcellen aan een constante stimulatie blootgesteld die pijnimpulsen door het lichaam sturen. Signalen worden doorgestuurd aan de hersenen en die signalen worden bij elke stimulatie steeds sterker, totdat de cel uiteindelijk zelfstandig actief wordt. Dat betekent dat onder bepaalde omstandigheden er geen ontstekingen meer aanwezig zouden moeten zijn, maar het doet nog steeds pijn, omdat de zenuwcel aan de hersenen meldt dat er nog iets aan de hand is. Als de zenuwcellen onderworpen worden aan een voortdurende pijnimpuls, dan veranderen ze op een dag hun activiteit – ze reageren al bij een lichte, gevoelige stimulering zoals een kleine aanraking. Door de vorming van nieuwe eiwitketens wordt het celmembraan zo veranderd, dat de zenuwcel sneller reageert dan normaal. Het resultaat: meer pijn.
Eén symptoom – veel oorzaken
Pijn kan ontstaan door een kleine verwonding, bijvoorbeeld als gevolg van een val. Daar kan dan de angst voor een mogelijk ernstiger letsel bijkomen. Dat kan weer versterkt worden door verkeerde informatie of negatieve verhalen over een vergelijkbaar letsel van vrienden . In dergelijke gevallen wordt fysieke pijn verbonden met psychische angsten en onzekerheden. Dat kan op zijn beurt er weer toe leiden, dat aangrenzende zenuwen ook in een alarmtoestand worden gebracht en gevoeliger worden voor binnenkomende signalen welke onder andere omstandigheden geen enkel ongemak zouden hebben veroorzaakt. Ook gebeurtenissen uit het verleden kunnen van invloed zijn. Waren er bijvoorbeeld meerdere ziektes in de familie, zoals hernia, longontsteking of kanker, dan kan de angst zich snel omzetten in pijn in die specifieke gebieden van het lichaam. Wanneer er zich in dat gebied van het lichaam in het verleden een letsel heeft voorgedaan, dan kan de psychologische druk de aanwezige pijn nog verhogen.
Het pijngeheugen wissen
Een injectie of tabletje kan dan soms echt nuttig zijn, maar als je echt langdurig vrij wilt zijn van pijn dan moeten andere methoden worden ingezet. In deze context kunnen bijvoorbeeld methoden worden gebruikt zoals psychotherapie, waarbij in principe een onderscheid wordt gemaakt tussen psychodynamische processen zoals psychoanalyse en dieptepsychologie en daarnaast gedragstherapie. Bij een psychodynamische behandeling wordt het verleden van de persoon in aanmerking genomen om de oorzaak van de pijn terug te vinden. Bij gedragstherapie wil men door middel van ontspanning en lichamelijke oefening leren wat goed is voor de rug is en negatieve gedachten, gevoelens, en in het bijzonder gedragspatronen veranderen die de pijn verergeren of handhaven.
Het maakt niet uit welke behandeling je kiest, het is belangrijk om niet de discipline en vooral de motivatie te verliezen en om het geleerde in de dagelijkse praktijk te verankeren.
Dit bericht is met toestemming van Dr. Norbert Preetz (Hypnose-doktor) overgenomen en vertaald in het Nederlands