Epilepsie is een aandoening die ontstaat door een plotse en tijdelijke verstoring van de overdracht van signalen in de hersenen. De verstoring uit zich in de vorm van een aanval. De frequentie en ernst van de aanvallen variëren per persoon. De toepassing van hypnose bij patiënten met epilepsie lijkt veelbelovend. De hypnosebehandeling moet wel door een goed getrainde hypnotherapeut worden uitgevoerd.
Soms kan een oorzaak voor epilepsie worden aangegeven en soms ook niet. De reguliere behandeling bestaat in de regel uit anti-epileptische medicatie. Circa 35% van de patiënten reageert niet voldoende positief op de reguliere geneeskundige behandeling. Dit kan een reden zijn voor mensen om op zoek te gaan naar complementaire alternatieve behandelingen. Een uitgebreid overzicht staat in het boek Complementary and Alternative Therapies for Epilepsy. Dit boek is geschreven door een drietal artsen, gespecialiseerd in onder meer neurologie en psychiatrie. De alternatieve behandelingen worden uitvoerig beschreven en voorzien van commentaar en conclusies. Om een aantal voorbeelden te noemen: Meditatie, Neurofeedbacktherapie, Ayurveda, Acupunctuur. In dit boek staat een aantal aanknopingspunten om serieus na te denken over hypnose en epilepsie.
Stress en epilepsie
Patiënten geven aan dat stress en stressvolle gebeurtenissen de mate en ernst van epileptische aanvallen kunnen beïnvloeden. Klinisch onderzoek naar individuele gevallen laat zien dat er in deze anekdotische gevallen een sterke relatie is met stressgerelateerde epileptische aanvallen. Hierbij zijn de specifieke stressfactoren nog niet eenduidig in kaart gebracht en behoeven nader onderzoek. Last hebben van epilepsie op zich is een stressfactor en teveel stress of slecht kunnen omgaan met stress in het bijzonder, is problematisch voor mensen die last hebben van epilepsie. Factoren die bijdragen aan het sneller krijgen van een epileptische aanval, zoals onvoldoende slaap, hyperventilatie, oververmoeid zijn en teveel inspanningen, komen meer voor als iemand gestrest is. In een belangrijk onderzoek met 149 volwassen werd stress aangegeven als de belangrijkste factor voorafgaand aan een aanval. Daarom wordt extra nadruk gelegd op methoden om stress te verminderen.
Autogene training
Autogene training is een methode van ontspanning die door Johann Schultz, een Duitse neuroloog, is ontwikkeld. Autogene training is een vorm van zelfhypnose, waarbij de persoon een hoge mate van fysieke en mentale controle over zichzelf krijgt. Voorlopig onderzoek laat zien dat er positieve resultaten worden geboekt door gebruik te maken van autogene training.
Aromatherapie
Zelfcontrole lijkt een belangrijke factor in diverse onderzoeken om in meer of mindere mate een epileptische aanval te kunnen verminderen of voorkomen. Algemene effecten worden beschreven als ontspannen, angst loslaten en cognitieve veranderingen. Voor de persoon zelf maakt het niet uit wat werkt, zolang het maar werkt.
Het ruiken van een specifieke geur lijkt dat gedeelte in de hersenen te remmen van waaruit de aanvallen optreden. Door bijvoorbeeld de geur van jasmijn te ruiken neemt het reukgeheugen de overhand en onderdrukt of voorkomt een aanval. Het interessante hiervan is dat louter de herinnering aan de geur al voldoende is om de aanval te stoppen, zonder de geur zelf te ruiken.
Hypnose
De auteurs van Complementary and Alternative Therapies for Epilepsy geven aan dat patiënten moeten worden gewaarschuwd voor het gebruik van hypnose. Deze terughoudendheid wordt voor een deel veroorzaakt door hypnoseshows en hypnosefilms. De auteurs vinden hypnose voor mensen met epilepsie wel veilig als het wordt uitgevoerd door een goed opgeleide hypnotherapeut. Voor de inductie worden ontspanningstechnieken gebruikt en geen inducties die een schrikeffect met zich meebrengen. De hypnotiseur moet ervoor zorgen dat er geen situaties of een bepaalde staat wordt opgeroepen waarvan bekend is dat ze een aanval kunnen triggeren. Een goed intakegesprek is daarom van groot belang. Het terugbrengen uit hypnose moet langzaam en zorgvuldig gebeuren.
Aromatherapie in combinatie met hypnose
De auteurs beschrijven in hun boek dat er een anker kan worden aangelegd tussen de ontspanning van de hypnose en het ruiken van een essentiële olie zoals jasmijn. Met behulp van de jasmijn kan de patiënt thuis de ontspanning oproepen, bijvoorbeeld door aan de jasmijn te ruiken. Een onderzoek bij 100 patiënten die een jaar lang werden gevolgd met hypnosebehandelingen in combinatie met aromatherapie en massage, was indrukwekkend. 38 personen bleven geheel vrij van aanvallen, 31 hadden 50% minder aanvallen, 25 personen hadden geen effect en zes waren slechter af.
Samenvattend
Hypnose, autogene training, zelfhypnose al dan niet in combinatie met aromatherapie lijken veelbelovend voor mensen met epilepsie. Het is belangrijk om een goed getrainde hypnotherapeut te zoeken en de behandeling van een epilepsiepatiënt te laten plaatsvinden in samenwerking met een arts of andere medisch gekwalificeerde professional.
Voor hypnotherapeuten is het van belang na te gaan of lokale wetgeving de behandelwijze toestaat of ervoor te zorgen dat er beschikking is over een verwijsbrief.