portret hippocrates

Het woord is aan het woord

De oude stelling dat woorden pijn kunnen doen is inmiddels herhaaldelijk wetenschappelijk bewezen.

Voor de verhouding arts-patiënt benadrukte Hippocrates zowel de rol van het woord van de arts richting zijn patiënt als de manier waarop het uitgesproken wordt. Hij zei:

“Doe alles op een kalme en geordende manier en zorg ervoor dat de meeste dingen die jij tijdens de behandeling doet niet onder de aandacht van de patiënt vallen. Leid hem van de situatie af en moedig hem aan op een vriendelijke en vrolijke manier en uit je niet over zijn toekomst of zijn huidige staat.”

Praktijk en onderzoek wijzen erop dat communicatie tussen arts en patiënt tekortschiet. Het resultaat ervan is niet enkel gebrek aan informatie voor beide partijen, maar ook het gevoel bij de patiënt dat hij niet begrepen wordt. De diagnose of prognose van de arts hebben invloed op de ontwikkeling van de situatie van de patiënt.

Onderzoek toont aan (Lang e.a., 2005) dat het gebruik van woorden met waarschuwende functie over pijn en onaangename ervaringen door de arts richting zijn patiënt zowel zijn angst als zijn pijn doen vergroten. Tevens is het gebleken dat het communiceren met de patiënt na het pijnlijke moment ook in woorden die refereren naar de onaangename, pijnlijke ervaring, maakt niet dat patiënt zich beter voelt, integendeel. Dit veroorzaakt een herbeleving bij de patiënt van de pijnlijke ervaring en dit heeft geen positieve werking op zijn herstel.

Uit de praktijk is gebleken dat uitspraken zoals: ”U hebt nog maar 6 maanden te leven.” gevaarlijk zijn. De negatieve invloed ervan is sterk of zwak al naargelang de patiënt deze suggestie accepteert of verwerpt. Kunnen we in deze zin een parallel trekken tussen een hypnosesessie en het gesprek tussen patiënt en zijn behandelende arts? De vijf fasen van een regressietherapie sessie zoals die door Roy Hunter besproken worden in zijn boek “The art of hypnotic regression therapy” komen overeen met de vijf momenten van een gesprek tussen de arts en zijn patiënt. De woorden die de emotionele c.q. energetische lading van deze gesprekken bepalen zijn voor de patiënt van wezenlijk en al dan niet van levensbelang.

In Dave Elman’s werk met artsen waren de communicatieve vaardigheden en de gebruikte woorden richting de patiënt zeer belangrijk. In zijn boek “Hypnotherapy” laat hij zien hoe hij het taalgebruik van artsen ten opzichte van de patiënt verbetert wetend dat:

“Er komt een tijd voor de patiënt waarin een woord de doorbraak zal zijn voor hem nadat alle andere vormen van therapie hebben gefaald.”

 

Referenties:

  • Hippocrates, Hippocratis Corpus: [Excerpts], Academic Medicine 2013, 88(1) pg. 80 [PubMed]
  • Lang EV, Hatsiopoulou O, Koch T, Berbaum K, Lutgendorf S, Kettenmann E, Logan H, Kaptchuk TJ. Can words hurt? Patient-provider interactions during invasive procedures. Pain 2005, 114: 303-309 [PubMed]
  • C. Roy Hunter, Bruce N. Eimer. The art of hypnotic regression therapy – A clinical guide. 2012 Crown House Publishing, pg. 7.
  • Dave Elman. Hypnotherapy. 1964 Westwood Publishing Co, pg. 12.