Dave Elman

Dave Elman en het enorme potentieel van hypnose

“De realisatie van het potentieel voor genezing en de schade die is gedaan door misverstanden en regelrechte misinformatie heeft mij ertoe aangezet om dit boek te schrijven” schrijft Dave-Elman in 1964 over zijn boek ‘Hypnotherapie’.

Mij wordt regelmatig gevraagd waarom hypnose niet groter en niet bekender is, gezien het feit dat het zo snel werkt en zo effectief is. En ja, eerlijk gezegd begrijp ik daar ook niets van. Ik zie talloze mensen bij mij op kantoor voor uiteenlopende problemen. Depressies, slecht kunnen slapen, angsten en fobieën of gewoon omdat ze het niet meer zien zitten. Velen daarvan hebben al van alles geprobeerd, maar komen niet van hun problemen af. Het blijft ook voor mij fascinerend om na een of twee sessies afscheid te kunnen nemen van een tevreden cliënt, die in een korte tijd bij zichzelf een belangrijke verandering heeft gerealiseerd.

Het potentieel van hypnose is enorm. Het kan van grote betekenis zijn voor tal van aspecten in onze maatschappij. Niet alleen ten aanzien van de geestelijke en lichamelijke gezondheidszorg, maar ook ten aanzien van onderwijs, veiligheid (bijvoorbeeld politie en gevangeniswezen), human resources, management, sport, ouderen en ga zo maar door. Niet alleen zijn er veel innovatieve toepassingen mogelijk op tal van terreinen door het inzetten van moderne hypnosetechnieken, door onderzoek en het verder ontwikkelen zal in de toekomst nog zo veel meer mogelijk zijn, omdat we nog maar aan het begin staan van het doorgronden van het enorme potentieel ervan.

Terugkomend op de vraag waarom hypnose niet groter en bekender is, heb ik daar wel een aantal verklaringen voor. Die vragen echter om nader onderzoek. In de geschiedenis is een aantal kenmerkende momenten geweest waarbij hypnose het moest afleggen tegen de gevestigde orde. Een bekend voorbeeld is de Engelse arts Esdaile die in India meer dan 300 grote operaties en duizenden kleinere ingrepen uitvoerde, gebruikmakend van pijnloze hypnotische anesthesie. Zijn gepubliceerde en geverifieerde bevindingen, die samenvielen met de introductie van chemische anesthesie, werden niet geaccepteerd door de medische professie. Door de ontdekking van chemische anesthesie is zijn werk daarom lange tijd in vergetelheid geweest. Gelukkig worden er tegenwoordig wel weer medische ingrepen met behulp van hypnotische anesthesie uitgevoerd, onder andere in België en het Verenigd Koninkrijk.

Een andere verklaring zie ik in het feit dat nog regelmatig achterhaalde en minder efficiënte methoden van hypnose worden ingezet waardoor de effectiviteit beperkt wordt. Daarnaast wordt er maar in beperkte mate wetenschappelijk onderzoek verricht. Waarschijnlijk omdat er voor grote bedrijven, zoals die in de farmaceutische industrie, geen verdienmodel te realiseren is met het gebruik van hypnose. Gelukkig begint ook hier een kentering. Het AMC is bijvoorbeeld bezig met onderzoek naar het toepassen van hypnose bij het prikkelbare darmsyndroom (PDS) en boekt positieve resultaten. Nog een verklaring kan gevonden worden in de misvattingen die over hypnose zijn ontstaan door televisie, films en shows, bijvoorbeeld de gedachte dat de hypnotiseur controle kan uitoefenen. Niets is minder waar. Als dat wel waar zou zijn, dan zouden wij in ons werk harde garanties kunnen geven. Velen zien door alle misvattingen hypnose pas als een laatste redmiddel. De maatschappij zou er veel baat bij hebben, en dan niet in de laatste plaats financieel gezien, om hypnose voor veel klachten als 1e lijn van interventie op te zetten.

Terugkomend op de eerder genoemde reden waarom Dave Elman zijn boek ‘Hypnotherapy’ heeft geschreven, is het pijnlijk om te constateren dat zijn methoden en technieken niet alom en breed worden ingezet. Dave Elman is samen met Milton Erikcson één van de grondleggers van de moderne hypnotherapie. Elman ontwikkelde een snelle methode van inductie die wereldbekend is geworden. Hij heeft duizenden artsen, tandartsen en medisch personeel hypnose geleerd. Zijn razendsnelle inductie is ontstaan omdat hij er van overtuigd was dat, wanneer het langer zou duren dan 3-5 minuten om iemand in hypnose te brengen, artsen en tandartsen niet meer geïnteresseerd zouden zijn in het vakgebied. Dave Elman was er van overtuigd dat elk symptoom een oorzaak heeft. Het doel van hypnose is om in zeer korte tijd deze oorzaak te neutraliseren. De krachtige technieken van Dave Elman zijn minder bekend en verdienen het om breed onder de aandacht gebracht te worden.

Dave Elman werd geboren onder de naam David Kopelman op 6 mei 1900 in Noord Dakota in de Verenigde Staten. Elman raakte al geïnteresseerd in hypnose toen hij acht jaar oud was. Zijn vader leed aan kanker en een kennis van de familie behandelde zijn vader met hypnose tegen de pijn, waardoor zijn vader in de laatste dagen van zijn leven nog met zijn kinderen kon spelen. Dit maakte een diepe indruk op Dave Elman. Hij was een man van vele talenten. In zijn jongere jaren werkte hij in de showbusiness als komiek en als hypnotiseur. Hij stopte echter snel met de hypnoseshows toen de ouders van het meisje op wie hij verliefd was haar verboden om met hem om te gaan vanwege de ‘duistere krachten’ die hypnose met zich mee zou brengen.

Elman was eveneens een begenadigd musicus en speelde saxofoon en viool. Zijn muziek werd gespeeld door grote namen als Louis Armstrong en W.C. Handy. In de jaren ‘20 werkte hij voornamelijk voor de radio en veranderde hij zijn naam naar Dave Elman. Hij maakte de stap naar hypnotherapie toen een show werd afgelast en Elman een oplossing bood door een spontane hypnoseshow te houden. Artsen in het publiek vroegen hem om hen te leren wat ze hadden gezien. Deze artsen werkten al met hypnose, maar konden de snelheid en efficiëntie van Elman niet reproduceren.

Vanaf dat moment begon hij hypnosetraining te geven aan artsen en tandartsen. Niet alleen wilde men de snelle inductiemethode leren, maar men had ook behoefte aan betrouwbare technieken zoals regressie, methoden om angsten, fobieën en allergieën aan te pakken, operaties uit te voeren met behulp van hypnotische anesthesie en vele andere onderwerpen. Dave Elman bleef actief lesgeven gedurende 6-7 dagen per week, tot het moment dat hij een hartaanval kreeg in 1962. Opmerkelijke prestaties volgden; een open hartoperatie die door een van de door Dave Elman opgeleide artsen werd uitgevoerd met alleen hypnose als anesthesie, de eerste geboorte van een baby met behulp van hypnose-anesthesie en nog vele andere medische procedures.

Dave Elman heeft talloze technieken beschreven die het verdienen om ingezet te worden in een moderne context. In het boek ‘Hypnotherapie’ beschrijft hij het geval van een psychiater die zijn hulp inroept vanwege medisch onverklaarbare buikpijn. Deze pijn was ontstaan na een operatie aan de galblaas van een patiënt en medisch gezien was deze operatie perfect verlopen. In hypnose kon zij woordelijk reproduceren wat de artsen tijdens de operatie hadden gezegd. Daaruit kwam naar voren dat haar onderbewustzijn een van de zinnen (“kijk naar die galblaas, ze zal nooit meer dezelfde zijn na dit”) verkeerd had geïnterpreteerd. Deze misvatting van haar onderbewustzijn was eenvoudig te corrigeren en na de hypnose verdween de pijn onmiddellijk. Elman liet door artsen testen of zij deze bevinding konden reproduceren en kreeg voldoende ondersteuning voor het feit dat het onderbewustzijn tijdens operaties alles kan opnemen. Dat betekent dat tijdens een operatie niet alleen zorgvuldig gesproken dient te worden, maar de stelling dat positieve suggesties invloed kunnen hebben op een snelle genezing verdient serieus onderzoek.

Dave Elman heeft de hypnotherapie verrijkt met een geheel eigen, directe stijl van werken. Hij overleed op 5 december 1967. Zijn nalatenschap wordt voortgezet door zijn zoon kolonel H. Larry Elman.

Ina Oostrom