Hypnose heeft een lange en indrukwekkende geschiedenis. Wie zich daarin wil verdiepen kan terecht bij enkele musea. Je hoeft er niet per se de deur voor uit want er zijn musea van steen èn musea op internet.
Elk museum heeft een eigen invalshoek. Waar het ene zich richt op de klinische toepassing van hypnose laat het andere vooral de sociale context zien van hypnose en haar voorgangers. Opmerkelijk is dat vanuit de kunst veel belangstelling is voor de geschiedenis en werking van hypnose.
Als het weer niet meezit of het reisgeld beperkt is kun je terecht in een virtueel museum zoals:
The Hypnosis Museum van de geschiedenis van hypnotherapie en werktuigen.
Dit virtuele museum is weliswaar geen technisch of creatief hoogstandje maar bevat tal van links naar informatieve artikeltjes over onderdelen van de hypnosegeschiedenis. Wie doorklikt komt bij foto’s van gewone tot curieuze mechanische hulpmiddelen die klinische- en toneelhypnotiseurs gebruikten om hypnose te induceren. Dr. Bill Breuer was directeur van een groot medisch centrum in Louisville, KY en beoefent al 40 jaar hypnose. Hij gaf cursussen in hypnose aan de Bellarmine University en is nu gepensinoneerd maar beantwoordt graag vragen per email.
Het KIKK-museum Een reis door de tijd in de wereld van hypnose
Een virtueel museum waarvan je hoopt dat het ooit in baksteen zal verrijzen. Bärbel Bongartz en Prof. Walter Bongartz van Klingenberger Institut für Klinische Hypnose zijn ook de conservators van hun internetmuseum. Het Duitse echtpaar nodigt zijn bezoekers uit voor een ‘Een reis door de tijd in de wereld van hypnose’.
Die reis gaat veel verder terug dan het dierlijk magnetisme van Franz Anton Mesmer (1734-1815) en begint in het paleolithicum. De Bongartz’s hebben hun museum overzichtelijk ingedeeld in negen museumzalen. Wie klikt op de zaal van zijn keuze krijgt goede informatie en tal van foto’s van kopstukken uit die periode.
Zaal 1 Paleolithische Zaal 2 Traditionele Culturen. Zaal 3 Oude Beschavingen. Zaal 4 Mesmerisme en Somnambulisme. Zaal 5 Magnetisme in Duitsland. Zaal 6 Hypnose in Engeland. Zaal 7 Hypnose in Frankrijk rond 1870. Zaal 8 Hypnose in Duitstalige landen rond 1900. Zaal 9 Experimentele Hypnose – Hypnotherapie.
State_NonState (Hypnose) Hoe hypnose en kunst samenkomen
Weliswaar geen hypnosemuseum maar zeker interressant is de tentoonstelling die kunstenaar Tony Oursler samenstelde in het Musée d’arts de Nantes en die nog steeds online staat.
Hoewel nogal chaotisch, komen veel aspecten van de hypnosegeschiedenis aan bod Inleiding. Wie goed met de muis overweg kan stapt hier het museum in en zoekt zich een weg langs de vele platen en voorwerpen als een heuse glasharmonica zoals Franz Mesmer die bespeelde om het magnetisch fluïde te besturen. Dat klonk ongeveer zo. Een uitgebreide toelichting op de tentoonstelling staat hier :virtuelle exposition “Hypnose” Voor wie de Franse taal niet machtig is de bijna biologerende toelichting in gebarentaal een aanrader.
The Museum of Mesmerism & Psychic Art, Het museum van zijn tante
De Amerikaanse Beverly Rayner stuitte in haar zoektocht naar haar Poolse voorouders in het Poolse stadje Bzinica Stara op een mysterieus verlaten gebouw dat eigendom bleek van haar oudtante, Bronka Katarzyna.
Het bleek een voormalig toevluchtsoord van een mystieke orde van ‘zieners en goochelaars’. Rayner vond er kamers met toverspreuken en toverapparatuur, mesmeristische en illusionistische gereedschappen, geestfoto’s, onverklaarbare objecten en raadselachtige scripts waarvan vertaling onmogelijk leek. Rayner liet het gebouw restaureren en vestigde er het Museum of Mesmerism & Psychic Art. De museumcollectie is inmiddels uitgebreid met voorbeelden van een breder scala aan psychische praktijken en verschijnselen, zoals visionaire kunstwerken, voodoo-werktuigen en hypnotische, trance, mystieke, alchemistische en aanverwante artefacten. Wie wil dwalen door de wondere wereld van Beverly Rayner klikt hier
Hypnoseum Een unieke plek voor een unieke ervaring.
Wie niet ver wil reizen en toch iets over hypnose wil zien moet zeker het HypnoSeum in het Vlaamse Merchtem bezoeken.
Daar bracht avantgardistisch hypnosecoach en hypnotiseur Patrick Gillard, meer bekend als Patrick Pickart, duizenden objecten rond het thema hypnose bijeen. Smaakvol uitgestald vind je er speelgoed, parfumflessen, drankjes, oude foto’s, posters, brillen, spiralen en juwelen, kortom alles dat iets te maken heeft met hypnose. Natuurlijk heeft Pickart ook hypnoseboeken. Ruim 1500 zelfs en niet alleen de gangbare standaardwerken en curiosa. Uit zo’n 40 landen haalde hij stripverhalen, manga’s, romans, tijdschriften, kunstboeken, cursussen, en zelfs een erotische hypnose-afdeling bijeen. Schoolwerkjes en proefschriften vervolledigen de literatuurafdeling van het museum.
Dat je er ook heel wat dvd’s, cd’s, vinylplaten met hypnose als centraal thema kunt vinden spreekt bijna vanzelf. Het HypnoSeum maakt deel uit van Pickarts Hypnomansion. Daar is ook een professionele hypnosestudio waar Pickart gelegenheid geeft om vrij te experimenteren met hypnose; video’s kunnen worden opgenomen en hypnoseprojecten gemaakt en gelinkt aan beeldende kunsten en muziek.
Gratis
Wie dat alles eens op zijn gemak wil bekijken kan gratis het HypnoSeum binnen mits tevoren een afspraak gemaakt, want Patrick Pickart is een drukke duizendpoter. Naast het doorlopend speuren naar nieuwe hypnoseobjecten voor zijn museum treedt hij veel op in zalen en voor radio en televisie. ‘Maar om mensen zelf lachen, is niet aan de orde’, waarschuwt Pickart. ‘Het is geen comedy.’ Zijn focus ligt vooral op het demonstreren van hypnose en niet zozeer op het geven van een show. Scholen en bedrijven biedt Pickart educatievere programma’s gebaseerd op zelfontwikkeling.
En alsof dat nog niet genoeg is voert Pickart een succesvolle hypnotherapie-praktijk.
Niet alleen voor vakgenoten
Pickart: ‘Een bezoek aan het HypnoSeum is ideaal voor iedereen die interesse heeft in hypnose als studieonderwerp, als gebruiker of gewoon als liefhebber van het fenomeen. In de studio is het ook mogelijk zich te laten hypnotiseren om zo zelf eens te ervaren hoe het is om in die hypnosetoestand zich te bevinden.’
Een afspraak maken voor een gratis bezoek kan via www.patrickpickart.com. Het adres is Langensteenweg 47, 1785 Merchtem op 15 minuten van de Belgische hoofdstad Brussel.
Bakken Library and Museum
Wie er een reisje naar Amerika voor over heeft kan het Bakken Museum in Minneapolis bezoeken. Ooit begonnen als een museum met vooral belangstelling voor de geschiedenis van hypnose is het uitgegroeid tot groot museum waar het onderwerp van de collectie verbreed is tot de geschiedenis van elektriciteit en magnetisme met de focus op hun rol in de biowetenschappen en geneeskunde.
Op de website is nog maar weinig terug te zien van de de artefacten van het dierlijk magnetisme. Ooit toonde het museum trots haar twee door Franz Anton Mesmer handgeschreven documenten. Het Bakken Museum heeft een bibliotheek van ongeveer 11.000 boeken, tijdschriften en handschriften. Daaronder bevindt zich ook een mooie verzameling primaire bronnen van mesmerisme, dierlijk magnetisme en hypnose en werken die de geschiedenis van parapsychologie, psychisch onderzoek en frenologie documenteren.
Met kinderen het Bakkenmuseum bezoeken is een goed idee. Met tal van experimenten leren ze spelenderwijs de grondbeginselen van elektriciteit en (dierlijk) magnetisme.
©2022, Johan Eland,