Een irreële angst of fobie kan problematisch zijn, tot ziekte leiden en normaal functioneren belemmeren. Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat hypnotherapie helpt bij angst..

Angst is in feite een motivator. Op Wikipedia staat een treffende definitie: “Angst is een emotie veroorzaakt door een waargenomen of beleefde bedreiging en die meestal leidt tot een vermijding of ontwijking daarvan. Angst wordt beschouwd als een basaal overlevingsmechanisme, als reactie op een specifieke prikkel, zoals pijn of dreiging van gevaar. Dit laatste kan een confrontatie met die prikkel of juist een ontwijking daarvan (een vecht-of vluchtreactie) tot gevolg hebben.”

Angst is daarmee een belangrijk mechanisme dat ervoor zorgt dat je niets overkomt. Reële bedreigende situaties kunnen de emotie oproepen, maar angst kan ook via verbeeldingskracht worden getriggerd. De emotie angst wordt vanuit het onderbewustzijn gestuurd. Voor het onderbewustzijn maakt het niet uit of er een reële bedreigende situatie is of dat deze is ingebeeld. De opgeroepen emotie zorgt ervoor dat de angst als echt wordt ervaren. De vecht- of vluchtreactie die een gevolg is van angst, roept stresshormonen op die bij overmatige aanwezigheid in het lichaam uiteindelijk schadelijk kunnen zijn voor de persoon.

Angst of fobie in vele vormen

Angst of fobie komt in vele vormen en onder vele benamingen voor: schrik, paniek, zenuwachtigheid, beklemming, bangheid. De redenen waarom we angst ervaren zijn veelzijdig en hebben niet altijd betrekking op een reële situatie. Angst kan ook bij een echte situatie een overdreven reactie oproepen die niet meer in verhouding staat tot wat er gebeurt. Denk bijvoorbeeld aan vliegangst.
Op het internet zijn diverse lijstjes met angsten en fobieën te vinden. Er circuleren lijsten met meer dan 500 fobieën zoals angst voor spinnen, angst voor hoogtes, angst voor open of juist afgesloten ruimtes. Daarbij komen zo op het oog bijzondere angsten voor zoals de angst voor het getal acht, angst voor de maan, angst voor de tijd en nog veel meer. Ook al roepen deze laatste angsten bij de meeste mensen een glimlach op, voor degene die last heeft van de angst is het geen grap en kan de angst zeer ernstig zijn. Als je er logisch over nadenkt, vind je de angst wellicht onzinnig, het onderbewustzijn lijkt zich daar echter niets van aan te trekken. Daarom begrijpt de buitenwereld vaak niet hoezeer de angst je in de greep kan houden. In extreme gevallen is de waargenomen irreële angst zo groot, dat normaal functioneren moeilijk wordt en de persoon erg alleen komt te staan.

Moeten we bang zijn voor de angst?

Franklin Roosevelt – president van de Verenigde Staten van 1933 tot 1945 – deed een inmiddels beroemde uitspraak over angst: “So, first of all, let me assert my firm belief that the only thing we have to fear is… fear itself – nameless, unreasoning, unjustified terror which paralyzes needed efforts to convert retreat into advance”.

We moeten inderdaad ‘bang’ zijn voor die angst die op grond van verbeeldingskracht over irreële situaties wordt gestuurd. Angst is immers een motivator en omdat het onderbewustzijn ons altijd wil beschermen, ongeacht of de bedreiging reëel of irreëel is, wordt deze ‘motivator’ opgeroepen. Dat leidt tot allerlei acties of niet-acties in het werkelijke leven. Sommige mensen durven niet te vliegen, ook al is het statistisch gezien een van de veiligste manieren van vervoer. Sommige mensen blijven liever thuis om zich veilig te voelen, ook al gebeuren de meeste ongelukken in en om het huis.

Waar we zeker voor op onze hoede moeten zijn, is het gebruik van verbeeldingskracht en angst om mensen te motiveren. Personen met verborgen agenda’s gebruiken ‘angst’ om hun doel te bereiken. Denk bijvoorbeeld aan politici die angstbeelden van een mogelijke toekomst oproepen om zo kiezers achter zich te scharen, religies die angst inzetten om mensen in beweging te krijgen en ondernemers die angst gebruiken om consumenten tot snelle beslissingen te bewegen. Deze strategieën werken en worden daarom blijvend ingezet. Angst mobiliseert. Angst die wordt opgeroepen door verbeeldingskracht kan een bijzonder slechte raadgever zijn.

Hoe kom je van de angst af

Het bijzondere van angstgevoelens is dat ze in de loop van de tijd meestal groter worden in plaats van kleiner. Dat heeft te maken met de neuroplasticiteit van de hersenen. Dat wil zeggen dat de hersencellen zich blijvend aanpassen op grond van gedachten, leren en ervaringen. Als de angst maar vaak genoeg wordt opgeroepen, of het nu vanuit ervaringen of vanuit het denken is, vormen zich steeds meer hersenverbindingen rondom de angst, die daardoor aan kracht wint en sneller wordt opgeroepen. Gelukkig kunnen deze verbindingen op grond van dezelfde neuroplasticiteit – de enorme flexibiliteit van de hersenen – ook weer worden losgekoppeld. Een van de meest krachtige en snelle methodes om van een angst of fobie af te komen, is hypnotherapie. In de praktijk zien we dat mensen met één sessie directe hypnotherapie al van een angst of fobie afkomen.

Angst voor hypnose

Zoals gezegd komen angsten in vele vormen voor. Naast angst voor de dokter of de tandarts bestaat ook de angst voor hypnose. Deze angst wordt voor een deel veroorzaakt door hypnoseshows en films waarin hypnose in beeld wordt gebracht alsof de persoon zijn macht overdraagt aan de hypnotiseur.
Niets is minder waar. Met hypnosetechnieken krijg je juist méér controle over je eigen lichaam en geest. In feite is alle hypnose zelfhypnose. Hypnose is een volkomen natuurlijke staat die we dagelijks ervaren. Bijvoorbeeld tijdens dagdromen, wanneer je opgaat in een muziekstuk of een mooie film. Of wanneer je bijna vergeet de afslag te nemen tijdens het autorijden. Dit laatste noemen we highway hypnosis.

Hoe voelt hypnose aan?

Een van de grootste misverstanden is dat hypnose exotisch aanvoelt en dat je je niet meer bewust bent van wat er om je heen gebeurt. Het tegendeel is waar. Tijdens hypnose ben je bijzonder gefocust en worden je zintuigen juist versterkt. Je concentreert je echter op één ding en je analytisch denkvermogen is veel minder actief. Als je opgaat in een mooie film ben je in feite onder hypnose.

Stel je eens voor: je hebt gehoord over een bijzonder mooie film in de bioscoop. Je gaat ernaar toe, je koopt een kaartje en loopt de zaal in. Je analytisch denkvermogen is dan heel actief: “Heb ik een goede plaats? Is de film echt mooi? Zit er straks geen lang persoon voor mij?” Je hebt de pech dat er inderdaad een lang persoon voor je gaat zitten en je moet een beetje schuin kijken. Maar dan begint de voorstelling en het blijkt een hele mooie, emotionele film te zijn. Je lacht, je huilt, je geniet en je vergeet dat je in de bioscoop bent, je vergeet wie er voor je zit. Je zit helemaal in de film. Feitelijk ben je onder hypnose. Maar… je kunt praten, je kunt denken, je kunt horen, je kunt zien, je kunt opstaan en weglopen. Zo voelt hypnose ook aan. In hypnose kun je denken, praten, horen, zien, opstaan en weglopen. Spannender kunnen we het niet maken. Maar vergis je niet, dankzij het feit dat je analytisch denkvermogen minder meedoet heb je toegang tot de diepere databanken van je onderbewustzijn. Daar vind je de oorzaken van problemen terug, die je vervolgens kunt aanpakken.

Waarom is het belangrijk om angst aan te pakken?

Angst die gestuurd wordt vanuit de verbeeldingskracht en waarbij geen acute, dreigende situatie aanwezig is, moet worden aangepakt. Angst veroorzaakt stress en kan normaal functioneren belemmeren. Stress is bijzonder ongezond voor lichaam en geest: naar schatting wordt 80% van ziekte veroorzaakt door stress. Angst en depressie zijn bijvoorbeeld ongezond voor hart- en bloedvaten. Er is altijd wel een of andere vorm van angst betrokken bij stress. Zo kun je bedenken dat andere negatieve emoties ook een component van angst bevatten. In jaloezie bijvoorbeeld zit de angst dat je niet geliefd bent. In boosheid zit de angst dat je niet wordt gezien, gewaardeerd of gerespecteerd. Of de angst dat je te kort wordt gedaan. Deze emoties en onderliggende angsten hebben de grootste invloed op de persoon die deze emoties ondergaat en kunnen uiteindelijk leiden tot ziekte.

Een angst of fobie is een groot probleem

Als we naar de statistieken kijken zijn angsten en fobieën een groot probleem in de maatschappij. Op de website www.statisticbrain.com staat dat in de Verenigde Staten 60% van de bevolking een angst heeft voor zaken die nooit zullen plaatsvinden. 30% heeft angst over zaken die in het verleden hebben plaatsgevonden en onomkeerbaar zijn. Het aantal mensen dat in de Verenigde Staten is gediagnosticeerd met een fobie is 6,3 miljoen. In 2001 gaf volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek bijna twee op de vijf Nederlanders van twaalf jaar en ouder aan in hun leven ooit een periode van ten minste twee weken te hebben doorgemaakt met angstgevoelens, depressieve klachten of allebei.

Hoe kan hypnose helpen bij angst

In de hypnotherapie gaan we uit van één angst. Dat maakt ons werk ongecompliceerd en eenvoudig. Waar we eigenlijk bang voor zijn is het gevoel dat angst binnen in ons oproept, dus de angst voor de angst. Met hypnotherapie wordt naar de bron van deze angst gezocht, dat wil zeggen het allereerste moment waarop de angst is gevoeld. Vervolgens maken we met toepassing van technieken de angst ongevoelig.
Kan een persoon het probleem niet zelf oplossen, bijvoorbeeld door er ‘gewoon over na te denken’? Nee, als mensen het probleem met ‘gewoon nadenken’ hadden kunnen oplossen, dan waren ze er al lang geleden mee aan de slag gegaan. Hierin ligt namelijk nog een probleem: het normale denken kent niet altijd de oorzaak van de angst. Tijdens hypnotherapie komen we zelfs in een groot deel van de gevallen een andere oorzaak tegen dan wat de persoon zelf denkt. Ook bij grote traumatische gebeurtenissen kan er een kleinere oorzaak vóór liggen die belemmert dat iemand kan loskomen van grotere gebeurtenissen. De sleutel ligt in het onderbewustzijn van de persoon zelf, de oorzaak is bekend in het onderbewustzijn. De hypnotherapeut is slechts de begeleider in het proces om de oorzaak te vinden en op te lossen.